practical

दिनांक :- १२/४/२०१८

                        * सुरक्षा नियम *

१. वर्क शॉप नेहमी स्वच्छ व नीटनेटके ठेवावे.

२. वर्क शॉप मध्ये प्रवेश करताना सुरक्षा बदल सांगितलेल्या नियमावलीचा         वापर करावा.   

३. वर्क शॉप मध्ये काम करताना सुरक्षा साधनांचा वापर करावा .

४. सर्वांनी सेफ्टी शूज घालणे. अप्रोन किंवा boiler suite घालावा.

५. हातामध्ये हात मोजे घातलेले असावे.

६. गरम वस्तू पकडण्यासाठी पकडीचा उपयोग करावा. तसेच                         उष्णतारोधक हातमोजे घालावे. 

७. डोळ्यांवर सेफ्टी चेष्मा लावलेला असावा. 

८.मशीन चालू करताना प्रथम तिचे oil level चेक करावे.

९.  मशीन चालू असताना त्यावर झुका नका.

१०. आग वाझ्व्ण्यासाठी अग्नी नियमावलीचा वापर करा.

११. एखादी मशीन चालवतान एखादा धोका निर्माण झाल्यास त्वरित बंद            करा व वरीस्टाना कळवा.

१२. धोकादायक तसेच खराब झाल्रल्या किंवा तुटलेल्या साधनांचा वापर             करणे थांबवणे.

१३. raw मटेरिअलचे तुकडे वर्क शॉप मध्ये इतरत्र फेकू नये.

१४. वर्क शॉप च्या सर्व खिडक्या शक्य असेल तर उघड्या ठेऊन हवा                खेळती राहील याची काळजी घ्या.  

१५. सर्व मशीन व्यवस्तीत वंगण केलेल्या असव्यात.

    मापन 

 मापनाच्या दोन पद्धती असतात

                                                                              
*१. मॅट्रीक पद्धत *                                                                                                               1. किलो                                                                                                           

                               2. मी    मीटर                                                                                                 
                                4. लिटर                                                                                                  
                                5. सेकंद                                                                                                                                                                                                        6. हेक्टर *
२. ब्रिटीश पद्धत *                                                                                                                    
 (1) पौंड                                                                                                                                                                                                         (2) पायली 

  (3) मैल                                                                                      

  4. मन    
               

   5. डजन     
          

      1 ऐकर  =  ४० गुंठे                                                                               

     1 हेक्टर  = 2.5 एकर 


     2.5 हेक्टर = १०० गुंठे                     

        

     1 गुंठे = १० मी ला = × १० मी रु 

      मीटर =3.3 फुट                             

     १ फुट =१२ एंच
 

     सेमी = १० mm           
            

    1 किलो मी = १००० मीटर 

   

    1 लिटर = १००० मिली मी              

         

    ब्रास फु ला × १० फुट रुंदि       

    1 डजन = १२ नग                                  

       

     पैंड = ४५० ग्रंम 

      
    १ टन = १००० kg                   

    1 क्विटल = १० kg

    

   1 पायली = 4 kg    16. 1 खंड = २० नग 



थ्रेडिंग आणि टॅपिंग.

                               

  ध्येय: - ट्रेडिंग आणि टॅपिंग बद्दल जाणून घेण्यासाठी

    

   गरजेनुसार: - 18 मिमी ते 12 मिमीच्या ऑरेंजचे एक बार घ्या, मरणे डाग आणि पाईपवाइसचा वापर करा.

  कार्यपद्धती: -

                       थ्रेडिंग: -वापरल्या जाणार्या मरणासंदर्भात परत जाण्यासाठी थेंब करण्यासाठी श्रेणीनुसार वायूच्या उप-वापरासाठी रॉड लावा.

               टॅपिंग: - कामावर योग्य आकाराचे ड्रिल भोक. आवश्यक छिद्र आकाराचे मोजणे आवश्यक आहे टॉप श्रेणी फिट करण्यासाठी लाइट ड्रिल करता येते .ज्या आकाराचे ते आहे त्यापेक्षा जास्त आकार मग दाईचा मीटर छेद असतो, या टॅप रेंजपेक्षा कट ऑफ खोल लहान आहे. तेल हे स्नेहन आणि कूलिंगसाठी वापरले जाते, हे लक्षात येताच आपण तेल वापरतो. ते तेल सुरळीतपणे फिरवण्यासाठी वापरण्याने ते घट्टपणे फिरवत नाही

     

प्रतिमा:-

पेंटिंग

ध्येय: पेंटिंग जाणून घेण्यासाठी

आवश्यकता: ब्रश, बकेट, रंग, पाणी, पोलिश पेपर, लहान, इ

प्रक्रिया:

            पोलिश पेपरचा वापर करून ती जागा स्वच्छ करा.

रेखाचित्र क्षेत्र मोजा.

आवश्यक पेन्टची गणना करा. चित्रकलासाठी योग्य ब्रश निवडा.

केरोसिनमध्ये ब्रश स्वच्छ करा.

रंग बारीक करण्यासाठी लहान वापरा

मग रंगवा.

रंग थेंबांपासून संरक्षण करण्यासाठी क्षेत्राला झाकून द्या

चित्रकला केल्यानंतर केरोसिनसह ब्रश स्वच्छ करा.

महत्त्वाचे मुद्दे:

  रंग मिक्सिंग & रंगाचे प्रकार

 / 15 टू 20 मीटर चौरस

एल्युमिनियम / 50 एम एसक्यू

तेल पेंट / 4 टो 5 एम एसक्यू

एपेक्स /5 एम एसक्यू

सिमेंट रंग / 4 एम एसक्यू

निष्कर्ष:

कार्यस्थानाची साफसफाई करणे व मोजणे फार महत्वाचे आहे

योग्य ब्रश निवडणे चांगले परिणाम देते.

काम पूर्ण करणे

प्रतिमा:-

प्लायवूड वर सनमायका चीत्कावने.

आमचे ध्येय: - प्लायवुड वर  सनमायका चीत्कावने.

आवश्यकता: - प्लायवूड, सनीमाका,  फिकेकॉल, स्टूल, सर्व सुतारकाम उपकरण.

कार्यपद्धती: - सनमेका निश्चित करण्यासाठी लाकडी पेटी बनवा.
                   कट वापरुन आवश्यक आकारासाठी कट प्लायवुड
                   आवश्यक आकारासाठी सूयोरी कट करा
                   फहीविओलला प्लायवुडचा वापर करा आणि त्यावर धूप ठेवा
                   वजनाच्या किंवा लहान नखाने आणि अॅब्रे टेपवर सनीमिका ठेवण्यासाठी ते प्लािक्स पर्यंत ठेवा.
                   
निरीक्षण: -  कटिंग आणि हाताळणीची काळजी आणि युक्त्या
                       कापणे आणि प्लायवुड हाताळताना काळजी घ्या.
                       प्लायवुड सह सनमायका  ठेवण्यासाठी युक्त्या.

परिणाम: - आम्ही काही काळानंतर सूर्यप्रकाश पूर्णतः प्लायवूडसाठी स्टिक तयार करतो.

प्रतिमा:-

लेथ मशीन

लेथ  मशीन: -

1) वळण: -उत्पादनाचा अर्थ म्हणजे जर लाकडासारख्या वस्तू, धातू कमी झाले तर त्याला जाडी म्हणतात. आम्ही साधन वापरतो आणि लाकूड आणि धातू मध्ये एक डिझाइन करा.

2) कंटाळवाणे: - आम्ही भोक साधने वापर आणि भोक आकार वाढवा.

3) न्युरललिंग: - धातूमध्ये एक पकड बनविण्यासाठी knurling साधन वापरा.

4) निमुळता होत गेलेला तुकडा: - कातकाम यंत्रात धातू व थ्रेडिंग टॅप करण्यासाठी टॅप सेट वापरा.

 प्रतिमा:-

लेथ मशीनचा भाग: -बेलट ड्राइव्ह, गियर बॉक्स, हेड स्टॉक, तीन जबडा चक, जॉब, टूल्स, स्पिंडल, चक, लीड स्क्रू, हँडल, टेअर स्टॉक, बेड इ.

खर्च: -1,10,000

वीट बनवणे

साहित्य :- वाळू ,सिमेंट ,थर्मोकोल

साधने :-घमेल ,फावडे ,थापी ,वीट साचा मशीन .

कृती :-पहिले खडी व वाळूयांचे प्रमाण काढून घेतले त्यांचे मिश्रण करून . ते वीट मशीन मध्ये थोडे टाकले वरून पुन्हा सिमेंट टाकले व त्यात लाकडी भुसा मिक्स करून तो साचात दाबून बसवला .थोड्या वेळाने सुकायला ठेवली .

प्रमाण :- १)वाळू :- ४ घमेला  / १ घमेला ७ लिटर                            

             २)खडी :- २ घमेला  / १ घमेला ७ लिटर 

             ३ )पाणी :- २ लिटर              

फनेल तयार करणे

उद्देश्य: - टिन पत्रक वापरा आणि त्यास परिपूर्ण मापन करा, नंतर त्यावर काढा आणि नंतर कट करा.

गरज: - टिन पत्रक

साधने: - मोठ्या कात्री, हातोडा, स्केल, पेन्सिल आणि सोल्डरिंग इ

कार्यपद्धती: -

प्रथम एक टिन पत्रक घ्या मग दिलेल्या नमुन्यांनी एक आकृती काढा.

आकृतीच्या आकारात टिन पत्रक कट करा.

मग शीटमध्ये सामील व्हा.

मिलाप जोडणी केल्यानंतर, मिलाप मीटरला जखम करणे.

मग गोल आकार मध्ये त्याच्या खालच्या भाग कट

उपयोग: - केरोसीन टाकण्यासाठी आम्ही हे खूप वापरतो

           आम्ही छोट्या छिद्रावर पातळ पदार्थ ओतून ते वापरू शकतो.

फेरो सिमेंट शीट

आमचे ध्येय: - फेरो सिमेंट शीट तयार करणे.

गरज: - उपकरण व उपकरणांचे बांधकाम साधन वेल्डिंग मशीन शेअरिंग मशीन.

साहित्य: - वाळू, सिमेंट, पाणी, वेल्डमेष  जाळे, चिकन जाळी, 6 मिमी तोर्षण बार, जी आय तार 26 गेज इ.

कार्य: - तयार करण्याची  निवडा. 45 * 45 सें.मी. फेरो सिमेंट शीट बनवा (आपण स्थानिकरित्या उपलब्ध  आणि गरजेनुसार वेगवेगळ्या आकाराची निवड करू शकता.)

                  1) 45 सेमी लांबीच्या 4 तुकड्यांमध्ये 6 मि.मी. व्यासाचा रॉड कट करा.

                  2) फ्रेम 45 * 45 सें.मी. आकार तयार करण्यासाठी या दांडा लावा

                 3) कट चिकन जाळी आणि वेल्डिंग जाळी 45 * 45 सें.मी. आकारमान

                4) चिकन जाळी 1 इंच भोक किंवा 12 गेज.

                5) वेल्डमेष जाळी 1 इंच * 1 इंच भोक आणि 2.5 * 3 मि.मी.

                6) जी.आय. तार वापरून फ्रेममध्ये चिकन जाळी आणि वेल्डिंग मेष बसवा.

               7) एक  मॉलटर तयार करा (1: 3 सिमेंट: वाळू मिश्रण)

               8) फ्रेम आकारापेक्षा आकाराच्या जमिनीवर पेपर ठेवा.

               9) कागदावर रॉड फ्रेम लावा

               10) फ्रेमवर मोर्ट लावा.

                11) थापी वापरुन ते  त्याचावर लावा.

निरीक्षण: -आम्ही पुढच्या दिवशी हे पाहतो की आपली पत्रक व्यवस्थित ठीक आहे

प्रतिमा:-

एल संधा टी संधा

वापरले आयटम: - लाकूड, एकसो

सामुग्री: - करवत, पटाशी

प्रक्रिया: -

              प्रथम आम्ही 4 लाकडाचे तुकडे घेणार आहोत. आपण जे आकार देऊ इच्छितो, ते आम्ही करतो.

एल-संध: -

              प्रथम एक चौरस आकार लाकडी सणेच्या सहाय्याने हे कट करा, एलच्या आकारामध्ये एक बाजू बनवा एल आकार जरा फुजीर ठेवा.व ते एकमेकात एल  आकारात बसलं असा बनवा.

टी-संधा: -

                एक लाकडी तुकडा घ्या तो मोजा मग तो कट करा तो असा कट करा कि ते येक्माकात बरोबर अडकतील

बिजारी बद्दल माहिती

  ध्येय: - विविध बिजागीरीचे  प्रकार अभ्यास करण्यासाठी.










  गरजेनुसार: - आकृतीमध्ये दर्शविल्या प्रमाणे वेगवेगळ्या प्रकारचे टिका (टाकरी बिजागिरी, प्लेट बिजागिरी , टी-बिजागिरी, संसद बिजागर.)

   प्रक्रिया: - दरवाजा आणि खिडकीच्या आकारानुसार आकार आणि आकार यावरील अस्तिलांचा आकडा करा.
                  दरवाजे. छिद्रे तयार करून  करा.

   खबरदारी: - स्क्रूच्या आकारापेक्षा मोठ्या आकाराच्या छिद्र नका. कसकर स्क्रूवर जाऊ नका .प्रेषित हातोडी करू नका .सुरक्षा कारणास्तव स्क्रूच्या डोक्याला बाहेर ठेवू नका.


   निष्कर्ष: - ड्रिल असणा-या छिद्राचा आकार लहान असावा ज्यामुळे स्क्रू कडक घट्ट बांधण्यात येईल.

-18

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  

सोल्डरींग

ध्येय: - सोल्डरींग कसे करावे

आवश्यकता: कंद तांबे क्यूबिक फ्लाक्स

 बनविण्यासाठी टिन बनविण्यासाठी मंद दिवा,

 पिंजर, सोल्डरिंग लोहा, हायड्रोक्लोरिक अॅसिड,

सोल्डरिंग रॉड (लीड, जस्त, टिन) टिन शीट प्लेट.

कार्यपद्धती: -1) एक ग्लास घ्या आणि 

हायड्रोक्लोरिक ऍसिड घ्यावी.

                   2) कॉपरचे तुकडे गरम साठी लाइट 

दिवा लावणे मध्ये ठेवलेल्या आहे.

                 3) सोल्डर मिश्रित केलेल्या जागेवर 

ठेवली जाते. लाल गरम तांबे घन वापरून गरम केले

 जाते. कापड धातू तो परिपूर्ण soldered संयुक्त 


बनविण्यासाठी solidifies

निरीक्षण: -1) सोल्डरिंगसाठी फ्लक्सचा वापर 

कशासाठी केला जातो?

                      2) फॉक्स तयार करण्यासाठी 

ऍसिडचा वापर का केला जातो

निष्कर्ष: -        (1)दोन पत्रे येंक्त्रात जोडले.

                

                    2) हे कमी उष्णतेने केले जाऊ शकते

                    3) प्रक्रिया करणे सोपे असते.

प्रतिमा:-

बांधकाम व विटांची रचना अभ्यासणे

साहीत्य:- विटा , सिमेंट,वाळु,पाणि,इ.

साधने :- मेजरटेप,गोण्या,चाळणी,घमले,लेवलटूब,ओळंबा,दोरी.

हत्यारे :- खोरे ,हातोडी,थापी .

कृती :- 

          1) फ्लेमिंश बॉंड :- समोरून पाहिल्यास एका लहानशी रचना हेकर                                                                    बाजूस दुसरी बाजु दिसते .

    २) हेडर बॉंड :- या रचनेत विटांची हेडर बाजु या 

प्रमाणे अर्धा                                                                                   विटेवर दिसतो .

    ३) इंग्लिश बॉंड :-या रचनेत विटेची हेडर बाजु  

जास्त दिसते.

   4)stature बॉंड :- 

सुतार कामातील हत्यारांची ओळख 

लक्ष :-सुतार कामातील हत्यारांची ओळख करून घेणे.

आवश्यकता: -सुतार कामातील सर्व हत्यारे .

माहिती :-

१)करवत :-आपण कार्वतीचा  वापर  लाकूड  कापण्या साठी होतो . कर्वतीचे दात v या शेप मध्ये असतात. व कर्वतीला दिवड ने धार            लावतात. 

2)रंदा:- आपण रंदा

 लाकडाचे कोणे

 काढण्यासाठी

 वापरतो. रंदा हा 

लाकडी व लोखंडी

 असतो. 

3)पटाशी:-लाकडाचा जादा 

भाग काढण्यासाठी व 

लाकडावर खाच

  पडण्यासाठी पताशीचा

वापर करतात. पताशीची

 रुंदी 3 कि.मी.मी. ते

 ३५मि.मी. येवडी असते. 

4)राउंड 

फायील :- 

पत्र्याचे 

किव्हा 

लाकडाचे 

कोणे 

गुळगुळीत 

करण्यासाठी याचा वापर होतो.

5)ऑयील स्टोन :- याचा वापर आपण पताशीला  व कोणत्याही वेपन धार लावण्यासाठी करतो. 

6)मॅलेट :-याचा वापर आपण पत्रा सरळ करण्यासाठी करतो. कारण हम्मेर ने पत्र्याला खाचा पडतात त्यामुळे मॅलेट वापरतात.

7)अंबर:-याचा वापर वाकलेले खिळे काढण्यासाठी होतो. हा दिसायला पक्कड सारखा असतो.


8)हॅमर :-याचा वापर खिळे मारण्यासाठी होतो.व खिळे काढण्यासाठी होतो.

पायाची आखणी 

आमचे ध्येय: - बेस लाईन कसे बनविणे आणि मार्क करणे

आवश्यकता: - थ्रेड, लाइन ट्यूब, स्पेल लेवल, वॉल्म्बा, टारशन बार, हॅमर व व्हाईट पावडर.

पध्दत: - 1) बार एक बाजू निश्चित करा आणि मापन द्या आणि दुसर्या बाजुला पिक्स करा.

                   2) मोजमापाच्या चौरस प्रकारामध्ये आपण फलांवरील 8 नोटा फिक्स करून थ्रेडसह संलग्न केले आहेत.

                   3) काटकोन काढा मग आम्ही एका बाजूची 4 मीटर दुसरी बाजू 3 मीटर आणि शेवटचा एक 5 मीटर लांब मोजतो.

साहित्याचा वापर: -

    थ्रेड: - आपण आमच्या बेसलाइनचे निराकरण करण्यासाठी थ्रेडचा वापर करतो

     लाइन ट्यूब: - आम्ही दुसऱ्या बाजूला एका बाजूला एक परिपूर्ण मापन करण्यासाठी रेखा ट्यूब वापरतो.

    वाळंबा : - वाळंबाचा  वापर खांब सरळ मध्यभागी निश्चित करण्यासाठी होतो .